Jak właściwie dbać o zęby
Regularne szczotkowanie zębów jest skutecznym sposobem utrzymania prawidłowej higieny w obrębie jamy ustnej. Zabieg ten ma na celu usunięcie z zębów miękkiego nalotu, czyli płytki bakteryjnej i resztek pokarmowych. Pozwala ograniczyć powstawanie próchnicy, chorób przyzębia, ale również eliminuje nieświeży zapach z ust.
O skuteczności szczotkowania zębów decyduje częstotliwość wykonywania zabiegu (optymalnie 3 razy dziennie po każdym posiłku), sposób szczotkowania, odpowiednia szczoteczka, pasta do zębów, płyn do płukania jamy ustnej. Dobór metody szczotkowania zębów jest uzależniony od kilku czynników: wieku, stanu uzębienia i przyzębia, ale także od sprawności manualnych danej osoby. Czynnością nie mniej ważną jest regularne oczyszczanie języka. Przestrzega się przed nadmiernym uciskiem wywieranym przez szczoteczkę podczas czyszczenia zębów, czyszczeniem zbyt często ( więcej niż 3 razy dziennie), stosowaniem zbyt twardych szczoteczek oraz czyszczeniem zębów metodą poziomą tzw. „szorowanie" zębów. Może to prowadzić do nieodwracalnych zmian w przyzębiu tzw. recesji dziąsłowych, ubytków klinowych, nadwrażliwości zębów na bodźce oraz krwawień z dziąseł.
Jak właściwie szczotkować zęby?
Jest wiele metod szczotkowania zębów. Naszym pacjentom polecamy metodę roll, jako stosunkowo prostą i efektywną. Polega ona na ustawieniu główki szczoteczki na granicy zębów i dziąseł pod kątem 45˚, włosiem szczoteczki skierowanym do dziąsła. Następnie wykonujemy ruch obrotowo-wymiatający w kierunku powierzchni żujących zębów. Dzięki temu ruchowi usuwana jest płytka bakteryjna z dziąsła, z koron zębów, jak również w pewnym zakresie z przestrzeni międzyzębowych. Ruch ten ponadto jest ruchem bezpiecznym dla dziąseł i zapobiega powstawaniu recesji dziąsłowych. Aby szczotkowanie zębów tą metodą było skuteczne, zaleca się wykonanie 4-6 ruchów w jednym miejscu nim przejdzie się do kolejnego. Szczoteczka powinna obejmować jednorazowo trzy sąsiednie zęby. Powierzchnie żujące (kontaktowe z zębami przeciwstawnymi) można szczotkować metodą poziomą, polegającą na wykonywaniu ruchów "przód-tył" lub delikatnymi ruchami obrotowymi.
W przypadku stwierdzenia przez dentystę cienkiego dziąsła oraz recesji dziąsłowych, metodę roll można wzbogacić o komponentę masującą dziąsło. Po przyłożeniu główki szczoteczki do szyjki zęba pod kątem 45˚ w kierunku dziąsła, wykonujemy kilka ruchów poprzecznie-wibrujących o niewielkiej amplitudzie, poczym następuje ruch wymiatający ( tak jak w metodzie roll). Jest to tzw. metoda Stillmanna.
Metoda okrężna (Fones) ze względu na swoją łatwość zalecana jest dzieciom oraz osobom upośledzonym. Polegająca ona na ułożeniu szczoteczki pod kątem prostym do dziąsła i wykonywaniu okrężnych ruchów obrotowych. Dzięki tej metodzie zostaje usunięta płytka nazębna z powierzchni gładkich, niemniej jednak płytka zalegająca na powierzchniach stycznych nie zostaje usunięta.
Czy to wystarczy?
Niestety nie. Używanie samej szczoteczki do zębów redukuje w najlepszym przypadku tylko około 60% płytki bakteryjnej. Reszta skumulowana jest w miejscach trudno dostępnych tj. przestrzenie międzyzębowe, furkacje (obnażone przestrzenie pomiędzy korzeniami zębów trzonowych), przęsła mostów, okolice zamków i łuków ortodontycznych, zęby zszynowane, korony na implantach, kieszonki przyzębne i dziąsłowe, nieprawidłowo ustawione zęby. Istnieje szeroki asortyment przyborów do ich oczyszczania m.in.:
- nici i taśmy dentystyczne
- nić superfloss
- szczoteczki międzyzębowe
- szczoteczki jednopęczkowe
- wykałaczki
- stymulatory dziąsłowe
- irygatory
Ich wybór jest kwestią indywidualną dla każdego pacjenta, dlatego o ich wyborze powinien zdecydować lekarz dentysta.
Jak używać nici dentystycznej?
Krok 1: utnij ok. 50 cm nitki, następnie nawiń ją na palce serdeczne obu rąk i przytrzymaj kciukami i palcami wskazującymi. Pomiędzy palcami powinno pozostać około 2cm nici.
Krok 2: Napnij nić i wsuń ją delikatnie między zęby ruchem poziomym (prawo-lewo lub przód-tył). Uważaj, aby nie zsunąć jej zbyt szybko na dziąsła.
Krok 3: Zagnij nić wokół zęba na kształt litery C i delikatnie przesuwaj ją w górę i w dół oraz w prawo i lewo ( lub przód-tył ) , również poniżej linii dziąseł. Przechodząc do następnego zęba odkręć z palca czysty kawałek nici.
Istnieją specjalne uchwyty dla osób mających problemy z prawidłowym używaniem nici dentystycznych. Dłuższe, zakrzywione ramiona pozwalają dotrzeć do tylnych zębów z użyciem jednej ręki.
W jakiej kolejności myć powierzchnie zębów?
- powierzchnie wewnętrzne zębów, bo o nich często nie pamiętamy,
- następnie szczotkujemy powierzchnie zewnętrzne,
- powierzchnie żujące szczotkujemy na końcu lub,
jeżeli jest skłonność do próchnicy w bruzdach – jako pierwsze
- minimum raz dziennie stosujemy nić dentystyczną lub inne przybory do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych,
- jeśli codziennie stosujemy irygator, nić dentystyczną stosujemy raz na dwa dni.
Jaką pastę do zębów i jaki płyn do płukania jamy ustnej stosować?
Odpowiedź na to pytanie jest banalna. Jeśli pacjent ma zdrowe przyzębie, nie ma skłonności do próchnicy, nie ma nadwrażliwości zębiny, to może stosować jakąkolwiek pastę. Najważniejsze jest mechaniczne jej usuwanie za pomocą szczoteczki i innych przyborów do higieny jamy ustnej. Jeśli jednak występują jakieś problemy zdrowotne w zakresie jamy ustnej to pacjent powinien stosować pastę leczniczą. Działanie jej można również spotęgować stosując odpowiedni płyn do płukania jamy ustnej. O wyborze odpowiedniej pasty i płynu powinien wówczas zdecydować lekarz dentysta.
Jak widać higiena jamy ustnej nie jest sprawą banalną. Jest to wiedza, którą każdy pacjent powinien posiąść, aby zachować swoje zęby w zdrowiu przez całe życie. Dobór odpowiedniej szczoteczki, innych przyborów do higieny, pasty czy też płynu jest kwestią indywidualną, zależną od wielu czynników. O ich doborze powinien zdecydować lekarz dentysta. Pragniemy zatem zaprosić Państwa na wizytę konsultacyjną do naszej kliniki, na której przeprowadzimy indywidualny instruktaż higieny jamy ustnej.
Zespół "AsDent"